مقایسه توان و لومن و رتبه‌بندی لامپ بر اساس این یکاهای نوری

در گذشته، آنچه در زمان خرید لامپ معیار سنجش قرار می‌گرفت، «وات» بود. با ورود لامپ‌های کم مصرف و تولید لامپ‌هایی با فناوری‌های جدید، این واحد اندازه‌گیری نوری نیز منسوخ گردید. در واقع لامپ‌های جدید از میزان توان پایین‌تر و میزان لومن (سطح روشنایی) بیشتری برخوردار شده‌اند.

وات چیست؟

وات واحد اندازه گیری توان یک وسیله برقی است. این واحد یا یکای اندازه گیری، میزان مصرف انرژی منابع روشنایی و لامپ ها را تعیین می کند. در گذشته، وات یا توان ملاک انتخاب انواع لامپ برای خریداران بود. مردم با نگاه کردن به توان لامپ، به میزان مصرف و روشنایی آن پی می بردند. در لامپ رشته ای جریان الکتریسیته از رشته تنگستن داخل حباب لامپ عبور کرده و گرما و روشنایی تولید می کرد. هر چه توان لامپ بالاتر بود، میزان مصرف انرژی، گرما و نور بیشتری تولید می کرد؛ بنابراین توان به معیار سنجش روشنایی این منابع نورانی تبدیل شد.

پیشرفت فناوری و تکنولوژی، فرآیند تولید لامپ ها و لوازم روشنایی را نیز دستخوش تغییر و دگرگونی ساخت. با گذشت زمان، لامپ های ال ای دی، CFL و ... جایگزین فلورسنت ها و لامپ های رشته ای شدند که بسیار کارآمد تر و کم مصرف تر این منابع نورانی بودند. روال کار این منابع نوری متفاوت از لامپ های قدیمی بود به طوری که با وات بسیار پایین قادر به تولید نور و روشنایی بیشتری بودند. همین امر سبب شد نحوه رتبه بندی لامپ ها بر اساس وات منسوخ شده و اصطلاح "لومن" متداول شود.

لومن چیست؟

لومن بیانگر میزان روشنایی و نور خروجی از چراغ‌ها می‌باشد. بزرگتر شدن مقدار لومن نشانگر افزایش روشنایی منبع نوری است و  بالعکس. این واحد اندازه گیری، دقیق تر از وات بوده و بدون در نظر گرفتن میزان جریان برق عبوری عملکرد چراغ را بیان خواهد کرد.

اگر بخواهیم برای معرفی دقیق تر لومن مثالی بزنیم، یک لامپ رشته ای را با یک منبع ال ای دی قیاس می کنیم. یک لامپ رشته ای 20 لومن در هر وات نور منتشر می کند در حالی که یک لامپ ال ای دی، 100 لومن نور در هر وات تولید می نماید. اینجاست که به تفاوت این دو نوع لامپ در میزان مصرف انرژی پی خواهید برد.

طریقه تبدیل واحد لومن به وات

پس از بررسی دو واحد اندازه گیری توان و لومن، بد نیست که با معادله تبدیل این دو واحد به یکدیگر بیشتر آشنا شوید. در زمان انتخاب و خرید لامپ برای یک محوطه با فضای داخلی ساختمان یا نورپردازی محیط، توجه به میزان لومن آن اهمیت زیادی دارد. گاهی لازم می‌شود برای داشتن یک ارزیابی دقیق و صحیح از منابع روشنایی، مقدار توان مصرفی چراغ مشخص باشد. در این گونه مواقع لازم است با روش تبدیل توان و لومن به یکدیگر آشنایی داشته باشید.

برای این منظور کافی است از فرمول زیر برای تبدیل لومن به وات استفاده کنید:

وات = لومن / لومن بر وات ( وات برابر است با لومن تقسیم بر لومن بر وات)

مقایسه توان و لومن در لامپ هایی با تکنولوژی ساخت مختلف

برای جایگزین کردن لامپ های پر مصرف قدیمی با لامپ‌های کم‌مصرف‌تر، بهترین کار این است که به دنبال لامپ های LED/CFL جدیدی باشید که لومن یکسانی با لامپ‌های رشته‌ای قدیمی شما دارند. در جدول زیر میزان توان و لومن تعریف شده برای لامپ هایی با تکنولوژی های مختلف تولید از جمله LED ها، هالوژن ها، CFLها و لامپ های رشته ای بیان شده اند. در این جدول به تفاوت فاحش میزان مصرف انرژی در لامپ های رشته ای و LED با لومن یکسان، پی خواهید برد.

200-300
لومن
300-500
لومن
500-700
لومن
700-1000
لومن
1000-1250
لومن
1250-2000
لومن
نوع منبع روشنایی
25-30 وات
40 وات
60 وات
75 وات
120 وات
150-250 وات
رشته ای
18-25 وات
35 وات
50 وات
65 وات
100 وات
125 وات
هالوژن
5-6 وات
8 وات
11 وات
15 وات
20 وات
20-33 وات
CFL
2-4 وات
3-5 وات
5-7 وات
8-10 وات
10-13 وات
13-20 وات
LED

لومن در مقابل وات برای انواع منابع روشنایی

اثربخشی نور چیست؟

برای دست یابی به اثربخشی نور، به توان و لومن نیاز داریم. این مشخصه، از تقسیم لومن بر توان به دست خواهد آمد. لامپ های قدیمی‌تر اثربخش نوری بسیار کمی داشتند. به عنوان مثال، لامپ های رشته ای تنها 15 لومن در هر وات کارایی داشتند. در حالی که لامپ های ال ای دی 140 لومن در هر وات کارایی دارند. این تغییر در تکنولوژی ساخت لامپ های روشنایی، یک جهش عظیم در مصرف بهینه تر انرژی داشته است. وات در تعیین میزان روشنایی مفید لامپ هایی با فناوری جدید چندان کارایی ندارد؛ اما برای اندازه گیری میزان اثربخشی نور لازم بوده و مورد استفاده قرار می گیرد.

اثربخشی نور در لامپ های ال ای دی از سازنده ای به سازنده دیگر و از برندی به برند دیگر متفاوت است. به همین دلیل همواره در زمان خرید به برچسب لامپ مورد نظر خود نگاهی انداخته و گزینه مناسب تر را برگزینید. جدول زیر میزان اثربخشی نور در لامپ های مختلف را مورد بررسی قرار داده است.

نوع نور
اثر بخشی نور معمولی (لومن/وات)
لامپ رشته ای تنگستن
12.5-17.5 lm/W
لامپ هالوژنی
16-24 lm/W
لامپ فلورسنت
45-75 lm/W
لامپ ال ای دی
80-100 lm/W
لامپ متال هالید
75-100 lm/W
لامپ بخار سدیم فشار قوی
85-150 lm/W
لامپ بخار سدیم کم فشار
100-200 lm/W
لامپ بخار جیوه
35-65 lm/W

مقایسه کارایی نور برای فناوری های مختلف نورپردازی

برای خرید بهترین لامپ به چه نکاتی توجه کنیم؟

در ادامه آشنایی با واحد های اندازه گیری توان و لومن قصد داریم شما را با ترفندها و نکات مهمی آشنا کنیم که در انتخاب و خرید لامپ به یاری شما خواهند آمد. با یک خرید آگاهانه و اصولی، میزان روشنایی محوطه بیرونی یا فضای داخلی شما به بهترین شکل ممکن تامین خواهد شد. در این صورت مجبور به پرداخت هزینه های سنگین و دوباره کاری نخواهید شد.

به جای وات به دنبال لومن باشید.

در زمان انتخاب لامپ مناسب برای روشنایی محیط مورد نظر، به مجموع لومن های مورد نیاز پروژه خود توجه داشته باشید. در صورتی که قصد جایگزینی لامپ های رشته ای و هالوژن قدیمی را با لامپ های جدید دارید، به دو واحد توان و لومن نیاز خواهید داشت. به همین منظور، لیستی از لومن لامپ های قدیمی را آماده کرده و با لامپ های جدید موجود در بازار مطابقت دهید. امروزه میزان توان یک لامپ هیچ اهمیتی ندارد چرا که چراغ های جدید وات بسیار پایینی دارند. پس خیال شما از بابت میزان مصرف انرژی راحت خواهد بود.

مثلا اگر قصد دارید یک لامپ رشته ای 40 وات را جایگزین کنید، به دنبال لامپ LED با خروجی 600 لومن باشید. یا برای جایگزینی یک لامپ 150 وات، چراغ LED 3000 لومن بهترین گزینه خواهد بود.

در پروژه های بزرگتر و وسیع تر یا در نورپردازی فضاهای بزرگ و باز، عوامل دیگری نیز برای یافتن لومن منبع روشنایی مد نظر قرار داده می شوند. این المان ها عبارتند از اپتیک، فرسودگی، عوامل بالاست، دمای محیط، استهلاک لومن و غیره.

لومن های مفید: تا به اینجا در مورد توان و لومن و نحوه جایگزینی سیستم های روشنایی قدیمی با لامپ های پیشرفته امروزی صحبت شد. بر همین اساس، برای محیط های تجاری یا صنعتی یا در خیابان ها لامپ های 14000 لومنی که نور خود را در همه جهات ساطع می کنند، مناسب است. این در حالی است که در این محیط ها، نیازی به پخش شدن نور در همه جهات وجود نخواهد داشت؛ بنابراین بهترین جایگزین لامپ های قدیمی با جدید در این فضاها، لامپ هایی با 7000 یا 8000 لومن است که نور خود را نه در همه جهات که مستقیم به سمت زمین هدایت می کنند. در این صورت دیگر نیازی به تهیه لامپ های ال ای دی با لومن 14000 وجود نخواهد داشت.

خواندن برچسب روی لامپ

برچسب هایی که بر روی لامپ های کم مصرف یا لامپ های تولید شده با فناوری جدید قرار دارند، حاوی اطلاعاتی چون کلوین، توان و لومن هستند. ورود لامپ های جدید به بازار، حذف لامپ های پر مصرف قدیمی را به همراه داشت. بر همین اساس، برچسب لامپ ها حاوی اطلاعات دقیقی در مورد لومن، مقدار روشنایی لامپ و میزان توان آن است که در اختیار مصرف کننده قرار داده می شوند. توجه به برچسب روی لامپ پیش از خرید آن ضروری است چرا که اطلاعات روی آن عمر لامپ، دمای رنگ اندازه گیری شده بر حسب کلوین، توان لامپ، روشنایی اندازه گیری شده بر حسب لومن و هزینه مصرف انرژی سالانه را به خوبی برای شما تخمین زده و نشان می دهد. با وجود چنین اطلاعات دقیقی، انتخاب برای شما آگاهانه و مطمئن تر خواهد شد.

بر روی این برچسب ها میزان مصرف انرژی بر حسب وات نیز مشخص شده است. این گزینه به خوبی برتری لامپ ال ای دی در قیاس با لامپ های رشته ای را نشان خواهد داد. به عنوان مثال، لامپ ال ای دی 1600 لومن میزان روشنایی معادل یک لامپ رشته ای 100 وات دارد در حالی که تنها از 20 وات برای نشان دادن این سطح روشنایی استفاده می کند.

اطلاعات موجود بر روی برچسب یک لامپ ال ای دی

توجه به شاخص رندر رنگ (CRI)

(CRI) Color Rendering Index یا شناسه نمود رنگ، به وضوح و متمایز بودن رنگ یک جسم در زیر نوری که از لامپ به آن می‌رسد، اشاره دارد. این فاکتور در زمان انتخاب یا خرید CFL و فلورسنت مورد توجه قرار می گیرد. برای محیط درون خانه یا فضای بسته داخلی،  CRI در محدوده 80 مناسب می باشد.

دمای رنگ نور

بر روی لامپ های جدید، اطلاعاتی در مورد دمای رنگ نور بر حسب کلوین نیز دیده می شود. از نور گرم در سالن و اتاق خواب استفاده شده و بهترین دما برای این رنگ ها 2700 الی 3000 کلوین است. در فضاهای پر نوری چون آشپزخانه، بالکن و ... نورهای سرد کارایی دارند. محدوده دمای رنگ نور سرد بین 3000 الی 5000 کلوین است. در نهایت، در فضاهایی که به نور و روشنایی زیاد نیاز است، دمای رنگ نور در محدوده 5000 الی 6500 کلوین قرار می گیرد.

دمای رنگ نور ارتباط مستقیمی با سطح روشنایی واقعی لامپ داشته و بر آن تاثیرگذار خواهد بود؛ بنابراین در انتخاب منبع نوری، این فاکتور را نیز مد نظر قرار دهید. دو لامپ با مقدار لومن یکسان و دمای رنگ متفاوت، شدت نور متفاوتی را ساطع خواهند کرد. نورهایی با رنگ گرمتر روشن تر و نورانی تر از نورهایی با دمای رنگ سرد هستند.

چرا لامپ های ال ای دی جایگزین مناسبی برای لامپ های رشته ای قدیمی هستند؟

آنچه تا به حال گفته شد این حقیقت را به وضوح آشکار می سازد که میزان توان مصرفی لامپ های ال ای دی در حدود 80 درصد کمتر از لامپ های رشته ای یا هالوژن با میزان روشنایی یکسان می باشد؛ بنابراین با تعویض لامپ های قدیمی خود، به کاهش هزینه مصرف انرژی کمک بزرگی خواهید کرد؛ علاوه بر آنکه، لامپ های ال ای دی به دلیل طول عمر و ماندگاری بالا، به تعمیر و نگهداری کمتری نیاز داشته و هزینه ها را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش خواهند داد. بر روی لامپ های ال ای دی امکان قرار دادن حسگرهای حرکتی و دیگر فناوری هوشمند وجود دارد. بدین ترتیب می توان میزان مصرف انرژی را به طور هوشمندانه و اتوماتیک کاهش داد.

سخن پایانی

به روز شدن سیستم های روشنایی بخش منازل، محوطه ها یا محیط های کاری، تغییرات چشمگیری را در میزان مصرف انرژی، نحوه نورپردازی و جلوه های بصری و نورپردازی محوطه یا نما به وجود آورده است. مجموعه اسمارت سنس، حدود 40 سال است که در زمینه واردات و تولید محصولات نورپردازی نوین فعالیت دارد. در فروشگاه اینترنتی این مجموعه کلیه لامپ ها و لوازم روشنایی مدرن و به روز عرضه شده و با قیمتی مقرون به صرفه و کیفیت بالا به فروش می رسند. در کنار مشاوران این مجموعه حرفه ای و با سابقه، در زمینه نورپردازی فضای داخلی، محیط و نمای خود به بهترین شکل ممکن عمل کرده و به نتیجه ای رضایت بخش دست پیدا خواهید کرد.